Ο Χαράλαμπος Έλληνας, ανώτερος συνεργάτης στο Παγκόσμιο Κέντρο Ενέργειας του Ατλαντικού Συμβουλίου (the Global Energy Centre, the Atlantic Council), βρίσκεται στο Μπακού και γράφει για τον «Π» όσα συμβαίνουν στην COP29
Mετά το προβάδισμα από τη συνάντηση των G20 στο Ρίο, οι συζητήσεις στο COP29 την Τετάρτη αφορούσαν τη χρηματοδότηση. Το ποσό που φαίνεται να κερδίζει δυναμική μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών κυμαίνεται μεταξύ $200 και $300 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως έως το 2035, υπό εξέταση από την ΕΕ. Αυτό θα αντιπροσωπεύει τη διεθνή κρατική χρηματοδότηση προς τον νέο στόχο χρηματοδότησης για το κλίμα (NCQG).
Ωστόσο, με δύο μέρες να απομένουν, οι αναπτυσσόμενες χώρες χάραξαν μια «κόκκινη γραμμή» σε αυτό που θεωρούν ως αποδεκτό στόχο. Μιλώντας την Τετάρτη εκ μέρους των «Like-Minded Developing Countries» (LMDC) – μιας μεγάλης ομάδας που περιλαμβάνει μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα και η Ινδία – ο Βολιβιανός διαπραγματευτής Diego Pacheco είπε ότι αυτό το ποσό είναι απαράδεκτο. Όπως και η πίεση από τις ανεπτυγμένες χώρες να συμπεριλάβουν την Κίνα και τις πλούσιες χώρες του Κόλπου ως συνεισφέροντες στη χρηματοδότηση του κλίματος.
Ο συμβιβασμός θα μπορούσε να είναι ότι παρέχουν χρηματοδότηση σε εθελοντική βάση, όπως συζητήθηκε ήδη στη συνεδρίαση των G20. Οι διαπραγματεύσεις για την αποσαφήνιση της δομής και της βάσης των συνεισφερόντων σε αυτό το ταμείο θα ξεκινήσουν σοβαρά την Πέμπτη.
Ωστόσο, παρά τις «κόκκινες γραμμές» και με την πίεση του χρόνου, ένας αυξανόμενος αριθμός αναπτυσσόμενων χωρών συνειδητοποιεί όλο και περισσότερο ότι το ποσό που ευνοείται από την ΕΕ μπορεί να είναι το καλύτερο που μπορούν να έχουν. Ένας διαπραγματευτής το χαρακτήρισε «μια καλή αρχή».
Δεδομένης της στροφής προς τα δεξιά στις πρόσφατες εκλογές, οι ανεπτυγμένες χώρες, ειδικά στην Ευρώπη, περιορίζονται επίσης από τις ανησυχίες ότι οι φιλελεύθερες δεσμεύσεις έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν πολιτικές επιπτώσεις στο εσωτερικό.
Είναι ενδιαφέρον ότι ένα ακαδημαϊκό έγγραφο που κυκλοφορεί στη σύνοδο κορυφής παρουσιάζει ένα λεπτομερές σχέδιο που υποστηρίζει ότι οι ανεπτυγμένες χώρες θα πρέπει να βλέπουν τα κεφάλαια που δεσμεύουν ως επένδυση σαν οικονομικό συμφέρον και όχι ως φιλανθρωπία. Αυτό βασίζεται στην προϋπόθεση ότι «τα χρήματα που επενδύονται σήμερα για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα οπουδήποτε στον κόσμο θα αποκομίσουν μακροπρόθεσμα οφέλη».
Το έγγραφο υποθέτει ότι «τα δημόσια οικονομικά μπορούν να καταλύσουν τρία δολάρια ιδιωτικών επενδύσεων για κάθε δολάριο που παρέχεται». Σε αυτή τη βάση, $250 δισεκατομμύρια δολάρια επιχορηγήσεων ετησίως καθιστούν εφικτή κατάλυση συνολικής χρηματοδότησης $1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων για το κλίμα ετησίως.
Η ΕΕ και οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι θέλουν δύο στόχους: έναν «βασικό» στόχο με επίκεντρο το δημόσιο χρήμα και έναν που να περιλαμβάνει όλες τις άλλες πηγές χρηματοδότησης. Το ποσό της ΕΕ αφορά τον βασικό στόχο.
Η απεσταλμένη της Γερμανίας για το κλίμα, Jennifer Morgan, είπε στους δημοσιογράφους ότι η ΕΕ «θέλει ο στόχος να είναι εφικτός, αλλά φιλόδοξος». Πρόσθεσε ότι η συμφωνία για το μέγεθος του στόχου, καθώς και η δομή, «θα είναι μέρος του πακέτου των τελικών διαπραγματεύσεων», συμπεριλαμβανομένου του εάν θα επεκταθούν οι συνεισφέροντες πέρα από την παραδοσιακή δεξαμενή των ανεπτυγμένων χωρών.
Ελπίζεται ότι μόλις γίνει διαθέσιμο ένα πλήρες προσχέδιο συμφωνίας για τον οικονομικό στόχο, που έχει προγραμματιστεί μέχρι την Πέμπτη το πρωί, θα επιτρέψει την έναρξη εστιασμένων τελικών διαπραγματεύσεων και, όπως είπε ένας διαπραγματευτής, «τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν».
Μείωση των εκπομπών
Άλλοι τομείς στους οποίους οι χώρες πρέπει ακόμη να συμφωνήσουν είναι η μείωση των εκπομπών και η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, δεδομένης της έλλειψης ρητών δηλώσεων από τους G20 στο Ρίο, αυτές είναι πιθανό να τεθούν σε μια συνεχή αλλά μη δεσμευτική διαδικασία που ονομάζεται «Πρόγραμμα Εργασίας Μείωσης Εκπομπών».
Καθώς ο χρόνος φτάνει στο τέλος, κορυφαία προτεραιότητα θα είναι η επίτευξη συμφωνίας για το πιο σημαντικό ζήτημα που είναι το NCQG και η χρηματοδότηση για το κλίμα. Αυτό στη συνέχεια θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης και στη μείωση των εκπομπών.
Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025 όλες οι χώρες αναμένεται να παρουσιάσουν νέα σχέδια για το κλίμα. Οι αναπτυσσόμενες χώρες θέλουν να γνωρίζουν πόσα χρήματα θα λάβουν προτού δεσμευτούν για νέους, φιλόδοξους, κλιματικούς στόχους.
Τελικές διαπραγματεύσεις
Η UNFCCC θα δημοσιεύσει ένα προσχέδιο εγγράφου που θα περιγράφει τις επιλογές χρηματοδότησης το πρωί της Πέμπτης. Αυτό θα είναι στη συνέχεια η βάση των τελικών διαπραγματεύσεων που θα ξεκινήσουν σοβαρά την Πέμπτη, για να ολοκληρωθούν μέχρι την Παρασκευή. Αλλά δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης, είναι πιθανό να διαρκέσουν μέχρι το Σαββατοκύριακο.
Τα πολιτικά μηνύματα που στέλνουν οι G20 θα έχουν πολύ βάρος σε αυτή τη διαδικασία. Συμφώνησαν αρκετές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των διαθέσιμων χρημάτων για επενδύσεις για το κλίμα και την καθαρή ενέργεια. Αναγνώρισαν την ανάγκη υποστήριξης των αναπτυσσόμενων χωρών στη μετάβασή τους σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα και έχουν τα μέσα για να το κάνουν. Αυτό θα βοηθήσει στην εστίαση των τελικών διαπραγματεύσεων τις επόμενες δύο ημέρες.
